สำหรับคนที่ต้องการลดน้ำหนักด้วยวิธีการควบคุมพลังงานจากอาหาร คงอยากรับประทานอาหารที่นอกจากให้พลังงานกิโลแคลอรี่ที่จำกัด ทราบปริมาณแน่นอนแล้วยังมีสารอาหารหลากหลายครบถ้วนเพียงพอกับที่ร่างกายต้องการ แต่เนื่องจากข้อจำกัดด้านเวลาและความยุ่งยากในการจัดเตรียมทำให้หลายคนหันไปพึ่งเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารแทน ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหาร มีลักษณะเป็นผงชงกับน้ำเปล่าหรือนม หรืออาจจะเป็นผลิตภัณฑ์ขวดพร้อมดื่ม โดยจะให้พลังงานมื้อละประมาณ 200-300 กิโลแคลอรี่ โดยประกอบด้วยสารอาหารทั้งคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามินและแร่ธาตุ ในบางผลิตภัณฑ์อาจจะมีใยอาหารร่วมด้วย และมีคำแนะนำให้รับประทานวันละ 1-3 มื้อ ขึ้นกับแผนการลดน้ำหนักและความต้องการของแต่ละบุคคล
การรับประทานเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารนี้จึงสามารถช่วยในการควบคุมพลังงานอาหารที่บริโภคในแต่ละวันได้ และจากการศึกษาเปรียบเทียบระหว่างการควบคุมน้ำหนักด้วยการดื่มเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารกับการรับประทานอาหารเพื่อลดน้ำหนักตามคำแนะนำ พบว่าผู้เข้าร่วมการศึกษาทั้งสองกลุ่มได้รับพลังงานอาหารใกล้เคียงกัน แต่กลุ่มผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารได้รับใยอาหารน้อยกว่าการรับประทานอาหารตามคำแนะนำ แต่ได้รับแร่ธาตุอย่างแคลเซียม ธาตุเหล็กและสังกะสีมากกว่ากลุ่มที่รับประทานอาหารลดน้ำหนักตามคำแนะนำ การศึกษานี้จึงแนะนำว่าการดื่มเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารให้ผลในการลดน้ำหนักได้เท่ากับการควบคุมอาหารตามคำแนะนำแต่มีความสะดวกต่อผู้บริโภคมากกว่า
ปัจจุบันผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารมีให้เลือกหลากหลายไม่ว่าจะเป็นผลิตภัณฑ์โปรตีนสูงหรือใยอาหารสูง มีการปรุงแต่งรสชาติให้หลากหลายขึ้น แต่สิ่งสำคัญที่ผู้บริโภคไม่ควรจะละเลยคือการพิจารณาโภชนาการอาหารของผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารที่ดีควรมีปริมาณโปรตีนและใยอาหารสูง มีสารอาหาร วิตามินและแร่ธาตุที่ครบถ้วนและควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่ใช้น้ำเชื่อมคอร์นไซรัป การบริโภคผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารสามารถเอื้อประโยชน์ด้านความสะดวกให้แก่ผู้ที่ต้องการลดน้ำหนักได้ แต่ไม่ควรใช้วิธีการดื่มเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารเป็นวิธีการลดน้ำหนักในระยะยาวเพราะอาจทำให้ร่างกายขาดสารอาหารบางชนิดได้ และหากดื่มเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารโดยที่ไม่มีการควบคุมอาหารมื้ออื่นๆก็อาจเปลี่ยนจากการลดน้ำหนักเป็นการเพิ่มน้ำหนักได้
การมีสุขภาพที่ดีไม่ได้ขึ้นอยู่กับน้ำหนักตัวอย่างเดียว แต่ยังเป็นเรื่องของความแข็งแรงของร่างกายรวมถึงการมีสุขภาพจิตที่ดี และทั้งนี้ทั้งนั้นการรับประทานอาหารไม่ใช่เป็นเพียงแต่การบริโภคเพื่อรับพลังงานและสารอาหารเท่านั้น แต่ยังเป็นการเพิ่มความสุขให้ชีวิตผ่านการรับสัมผัสจากอาหาร ไม่ว่าจะเป็นการมองเห็นภาพ สีและการจัดวางอาหาร การได้รับกลิ่น การบดเคี้ยวเนื้อสัมผัสอาหาร และการรับรสชาติหลากหลายที่ผสมกลมกลืนกันอยู่ในมื้ออาหาร และเกิดเป็นประสบการณ์การรับประทานอาหารที่สามารถเชื่อมโยงเกิดเป็นความสัมพันธ์ทั้งภายในบุคคลและระหว่างบุคคลได้ การรับประทานอาหารเพื่อความสุขจึงเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญที่ผู้ที่บริโภคเครื่องดื่มทดแทนมื้ออาหารไม่ควรละเลย
เอกสารอ้างอิง
Becky Bell. (2017). Can Meal Replacement Shakes Help You Lose Weight?. https://www.healthline.com/nutrition/meal-replacement-shakes.
Manny Noakes, Paul R. Foster, Jennifer B. Keogh, Peter M. Clifton; Meal Replacements Are as Effective as Structured Weight-Loss Diets for Treating Obesity in Adults with Features of Metabolic Syndrome, The Journal of Nutrition, Volume 134, Issue 8, 1 August 2004, Pages 1894–1899.
