จากบทความที่แล้ว ที่พูดถึงเรื่องการเพิ่มโปรตีนจากถั่วในช่วงกินเจ หลายๆคนก็คงจะมีคำถามว่า เพิ่มยังไง มีเมนูอาหารแนะนำบ้างไหม นอกจากถั่วเป็นเม็ดๆที่เคี้ยวเล่นเพลินๆแล้ว ยังมีผลิตภัณฑ์จากถั่วอีกหรือไม่ บทความนี้ตั้งใจนำเสนอเทคนิคง่ายๆ ในการเสริมถั่ว เพื่อเพิ่มโปรตีนในช่วงเทศกาลกินเจค่ะ
ถั่วเหลือง
ซึ่งเป็นถั่วตระกูลพืชน้ำมัน นอกจากใช้การสกัดและแปรรูปเป็นน้ำมันถั่วเหลือง เนยถั่วเหลือง เพื่อปรุงประกอบอาหารแล้ว ยังใช้เมล็ดถั่วเหลืองประกอบอาหารทั้งเมล็ด เช่น ถั่วเหลืองอบกรอบ ถั่วเหลืองคลุกเกลือ ถั่วเหลืองต้ม น้ำนมถั่วเหลือง เป็นต้น หรือนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป เช่น เต้าหู้ เต้าเจี้ยว เต้าหู้ยี้ เต้าฮวย เส้นบะหมี่ โปรตีนแห้ง โปรตีนผง เนื้อเทียม และฟองเต้าหู้
ถั่วลิสง
เช่นเดียวกับถั่วเหลือง เป็นพืชตระกูลน้ำมันนำมาสกัดน้ำมันเเต่ไม่ได้รับความนิยมเนื่องจากมีราคาสูง ส่วนกากถั่วลิสงที่สกัดเอาน้ำมันแล้ว สามารถนำไปอบให้แห้งเป็นส่วนผสมของอาหารสัตว์ได้ นอกเหนือจากน้ำมันแล้ว จะพบว่าถั่วลิสงต้ม ถั่งลิสงอบกรอบ เป็นเมนูของว่างที่นิยมและถูกปากคนไทย นอกจากนี้ยังมีการทำขนมหวานตามประเพณีไทย-จีนโดยมีถั่วลิสงเป็นวัตถุดิบหลัก ได้แก่ ขนมถั่วตัด ขนมจันอับ ถั่วกระจก ถั่วลิสงคั่วน้ำตาล และยังเป็นส่วนประกอบอาหารคาว เช่น บะหมี่ผัด ข้าวผัด บะจ่าง พะโล้ ถั่วลิสงต้มเค็ม ได้อีกด้วย
ถั่วดำ ถั่วแดง ถั่วเขียว ถั่วแดง
ตระกูลถั่วนิยมรับประทานมากที่สุด ใช้ทำเป็นขนมหวานแบบไทยๆ เช่น ถั่วเขียวต้มน้ำตาล เต้าส่วน ถั่วกวน ขนมไส้ถั่วกวนต่างๆ ลูกชุบ เป็นต้น และใช้เป็นอาหารหลัก ได้แก่ หุงข้าวผสมถั่วหลากสี ทั้งในรูปแบบข้าวสวย ข้าวต้ม หรือข้าวเหนียว และอาจพบได้ในรูปผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูป เช่น ขนมถั่วแท่ง ข้าวโอ๊ตผสมถั่วต่างๆ ข้าวตังผสมถั่ว ข้าวพองผสมถั่ว เป็นต้น
วิธีเลือกซื้อและข้อควรระวังในการเก็บรักษา
- ถั่วลิสง ต้องเก็บไว้ในที่แห้ง หากเก็บไว้ในที่ชื้น หรือระยะเวลานานๆ มีโอกาสเกิดเชื้อราได้
- ถั่วฝักยาว ถั่วแขก ถั่วลันเตา ควรเลือกฝักที่ไม่พอง ไม่เหลือง ไม่แห้ง หรือจับดูแล้วเมล็ดในไม่ลีบ
- ควรเลือกถั่วเมล็ดแห้งหรือถั่วฝักทุกชนิด ไม่ให้มีมอดหรือแมลงมากัดแทะ ไม่มีกรวด หิน ทราย หรือสิ่งสกปรกปนเปื้อน และเพื่อความสะอาดก่อนนำถั่วทุกชนิดไปปรุงอาหารคาวหวาน ควรล้างก่อน 2–3 ครั้ง
- การแช่ถั่วดำ ถั่วแดง ถั่วเขียว ถั่วแดง ก่อนนำไปปรุงประกอบอาหารหรือขนมหวาน
หากแช่ในน้ำเย็น ใช้เวลาประมาณ 3 - 4 ชั่วโมง หรืออาจแช่ไว้ค้างคืน จากนั้นล้างด้วยน้ำสะอาด หลายๆ ครั้ง หากแช่ในน้ำร้อน หรือน้ำอุ่น ใช้เวลาประมาณ 1 - 2 ชั่วโมง จากนั้นล้างด้วยน้ำสะอาด หลายๆ ครั้ง การแช่น้ำนานจะทำให้ต้มสุกได้เร็วขึ้น
เทคนิคง่ายๆเช่นนี้ ก็จะช่วยเป็นทางเลือกการเสริมโปรตีนจากถั่วขณะกินเจ ให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย จะได้รู้สึกสดชื่น ไม่อ่อนเพลีย มีแรงทำงาน ทำกิจกรรมต่างๆไปตลอดทั้งวัน
เอกสารอ้างอิง
ชมรมมังสวิรัติแห่งประเทศไทย (2543) อาหารถั่ว หัวใจมังสวิรัติ, สำนักพิมพ์กลั่นแก่น:กรุงเทพฯ
ช่อทิพยวรรณ พันธุ์แก้ว (2558) ถือศีลกินเจ ใช้ชีวิตแบบให้ชีวิต, สำรักพิมพ์ต้นธรรม:กรุงเทพฯ
