ในบทความก่อนหน้านี้ เรื่อง “จะฉลาดกิน ต้องอ่านฉลากเป็น” ได้อธิบายให้รายละเอียดเกี่ยวกับ ”ฉลากโภชนาการ” ไปแล้ว แต่ยังมีอีกฉลากที่สำคัญและควรทำความเข้าใจเป็นอย่างยิ่ง นั่นคือ “ฉลากอาหาร” ซึ่งฉลากนี้ที่อยู่ในผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มทุกประเภท ตามระเบียบข้อบังคับของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข ประเทศไทย
เอื้ออำนวยให้ผู้บริโภคตัดสินในได้ถูกต้องว่า เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผู้บริโภคต้องการหรือไม่ อาทิ แหนมไบโอเทคยี่ห้อ “วนัสนันท์” ที่ระบุไว้บนฉลากอย่างชัดเจนว่าเป็นแหนมไบโอเทค ซึ่งกระบวนการผลิตแหนมไบโอเทค เป็นข้อยืนยันความปลอดภัยต่อผู้บริโภคในการขจัดเชื้อโรคอันตรายใดๆ ต่อผู้บริโภค ถือเป็นข้อมูลสำคัญที่เอื้ออำนวยให้ผู้บริโภคเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์และตัดสินใจได้อย่างมีประสิทธิผลว่าจะเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ยี่ห้อใด
ข้อมูลชี้แจงรายละเอียดว่าในผลิตภัณฑ์นี้มีวัตถุดิบหรือวัตถุเจือปนในอาหารอะไรอยู่บ้าง และในอัตราส่วนเท่าไร เช่น ผงชูรส สารกันบูด สารกันเสีย สารแต่งสีแต่งกลิ่น ซึ่งส่วนประกอบบางประเภทอาจมีผลกระทบทางด้านลบต่อผู้บริโภคได้ จึงเป็นข้อมูลสำคัญในการพิจารณาเลือกซื้อ
ให้ผู้บริโภครู้จักวิธีเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ เช่น เก็บในอุณหภูมิต่ำกว่า 5 องศาเซลเซียส เก็บให้ห่างจากแสงแดด
แสดงข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับผลกระทบจากอันตรายที่อาจเกิดต่อผู้บริโภคได้ เช่น มีส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์อาจมีผลกระทบต่อผู้ที่แพ้อาหารประเภทต่างๆ หรือ ผลิตภัณฑ์ไม่เหมาะสมกับเด็กและสตรีมีครรภ์
นอกจากการที่ผู้บริโภคต้องอ่านฉลากอาหารก่อนซื้ออาหารและเครื่องดื่มอย่างละเอียดถี่ถ้วนแล้ว ผู้บริโภคยังต้องพิถีพิถันในการเลือกผลิตภัณฑ์ที่อยู่ในบรรจุภัณฑ์ที่มีความสะอาดและไม่บุบสลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเครื่องดื่มหรือบรรจุภัณฑ์ที่เป็นกระป๋องอะลูมิเนียมต้องไม่บุบหรือมีรูปทรงไม่ปกติ ไม่มีสิ่งสกปรก เช่น มูลของสัตว์ที่เป็นพาหะนำโรค หรือการสะสมของขี้ฝุ่นและเชื้อโรค อย่างไรก็ดี ความสะอาดที่ผู้บริโภคสามารถมองเห็นได้ด้วยตาก็ไม่ใช่ปัจจัยที่สามารถนำมายืนยันความสะอาดปลอดเชื้อโรคที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตา ข้อแนะนำคือ ผู้บริโภคควรต้องล้างบรรจุภัณฑ์ให้สะอาดก่อนนำไปเปิดใช้บริโภคนะคะ
เอกสารอ้างอิง
รศ.ดร.อดิทธิ์ เชี่ยวสกุล (2559) อ่านฉลากก่อนซื้ออาหารและเครื่องดื่ม เพื่อเป็น...ผู้บริโภคที่ฉลาด, วารสารเสริมสร้างสุขภาพ ปีที่ 15 ฉบับที่ 60(ตุลาคม-ธันวาคม2559)
