วางแผนเปลี่ยนนิสัย เปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพอย่างไร

       เรารู้ว่าอาหารชนิดใดดีต่อสุขภาพ ชนิดใดทำร้ายสุขภาพ และเราก็รู้ว่าเราควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ แต่ไม่ใช่ว่าเราจะปฎิบัติตามได้เสมอไป การวางแผนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หรือ Behavioral Modification จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง หลักการง่ายๆคือ วางแผนระยะสั้นและระยะยาว จดบันทึก ค่อยๆปรับทีละเล็กทีละน้อย

1. การวางแผนหรือวางเป้าหมายระยะยาวเดินไป อาจมองไม่เห็นเป้าหมายที่ชัดเจน เกิดอาการท้อใจ หรือต้องอาศัยความพยายามอย่างมาก อาจทำให้กระทบกับความตั้งใจ การปฏิบัติไม่ประสบความสำเร็จ แนะนำให้เริ่มเเรกลองวางแผนและตั้งเป้าหมายระยะสั้นรายวัน รายสัปดาห์ เช่น วันนี้จะออกกำลังอย่างไรบ้าง นานแค่ไหน วางแผนรับประทานผลไม้ 1 อย่าง เช่น กล้วย แอปเปิ้ล ในวันนั้นแทนของว่างอื่นจำพวกขนมเค้กหรือคุกกี้
2. จดบันทึกเหมือนเขียนไดอารี่ ว่าในแต่ละวันเรารับประทานอาหารอะไรบ้าง ปริมาณมากน้อยแค่ไหน และออกกำลังกายอะไรไปบ้าง ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ช่วยประเมินได้ถึงความสำเร็จ ของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้ตามที่วางแผนไว้หรือไม่ และยังมีส่วนช่วยเป็นหลักฐานเพื่อหาเหตุผลการเพิ่มและลดของน้ำหนักตัว ระดับน้ำตาลในเลือด และระดับไขมันในเลือดได้อีกด้วย
3. เลือกพฤติกรรมง่ายๆมาปรับเปลี่ยนทีละเล็กทีละน้อย เพื่อให้กำลังใจตนเองก่อน เริ่มจากการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตโดยไม่ต้องเสียเวลาหรือค่าใช้จ่ายมาก เช่น การเตรียมอาหารเพื่อสุขภาพง่ายๆ โดยมีผัก ผลไม้สดเตรียมไว้ในตู้เย็นให้พร้อม ออกกำลังกายโดยไม่ใช้อุปกรณ์ เช่น หาเวลาเดินให้มากขึ้น จำนวนก้าวต่อวันมากขึ้น
4. สร้างความท้าทาย โดยใช้ความหลากหลายของกิจกรรม เพื่อเพิ่มความสนุกสนานในแต่ละวัน เช่น หาเส้นทางใหม่ๆในการเดินออกกำลังกายหรือลองออกกำลังกายแบบอื่นที่ไม่เคยทำมาก่อน หรือลองทำอาหารโดยเปลี่ยนชนิดของวัตถุดิบ ทำน้ำสลัดหรือน้ำยำสูตรใหม่ๆ

“ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างค่อยเป็นค่อยไป เพื่อสุขภาพที่ดีของร่างกายเราเองนะคะ”

เอกสารอ้างอิง

คณะแพทย์โรงพยาบาลรามคำแหง (2552) ดูแลหัวใจ ด้วยใจ, ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลรามคำแหง:กรุงเทพฯ