อากาศหนาวในประเทศไทยแม้นานๆจะมาที แต่ถ้าหากไม่เตรียมตัว เตรียมใจไว้ก็อาจจะเจ็บป่วยขึ้นมาได้ สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปมักทำให้ภูมิต้านทานร่างกายลดลงไปซึ่งทำให้ร่างกายเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากขึ้น การติดเชื้อไวรัสที่พบได้บ่อยที่สุดคือการเป็นโรคหวัดซึ่งจะพบอาการไอ เจ็บคอ คัดจมูกและมีน้ำมูก คงไม่ดีแน่ถ้าต้องฉลองต้นปีด้วยสภาพร่างกายที่เจ็บป่วย วันนี้เราจึงมีแนวทางป้องการรับมือกับหน้าหนาวนี้มาแนะนำ
การมีภูมิต้านทานที่แข็งแรงช่วยให้พาหะเชื้อก่อโรคต่างๆเข้าสู่ร่างกายได้ยากขึ้น อาหารเป็นส่วนช่วยสำคัญในการบำรุงร่างกายให้มีระบบภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง การดื่มน้ำให้เพียงพอและการรับประทานอาหารที่ประกอบด้วยสารอาหารอย่างโปรตีน วิตามินเอ บี6 บี12 ซี และดี และแร่ธาตุอย่างสังกะสีก็ที่มีส่วนสำคัญต่อระบบภูมิคุ้มกันช่วยให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันที่ดีในช่วงที่อากาศเปลี่ยนแปลง นอกจากป้องกันแล้ว การศึกษายังพบว่าการรับประทานวิตามินซีปริมาณ 200 มิลลิกรัมต่อวัน หรือเท่ากับฝรั่ง 1 ผล ช่วยลดระยะเวลาการเป็นหวัดได้ด้วย ดังนั้นในช่วงหน้าหนาวนี้อาจจะเลือกรับประทานอาหารจำพวกต้มซุปเนื้อร่วมกับผักหลากสีและรับประทานผลไม้อย่างฝรั่ง มะละกอและส้ม เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นอย่างเพียงพอ
นอกจากปัญหาเรื่องสุขภาพกายแล้ว ฤดูหนาวที่ช่วงเวลากลางวันน้อยลงและช่วงเวลากลางคืนเพิ่มมากขึ้น ร่วมกับเป็นช่วงเวลาที่หลายคนเก็บตัวอยู่ภายในอาคารทำให้เผชิญกับแสงแดดน้อยลง อาจมีภาวะขาดวิตามินดีและมีระดับสารสื่อประสาทที่ชื่อว่าเซโรโทนิน (Serotonin) ลดลงซึ่งมีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะซึมเศร้าจากฤดูกาล (SAD : Seasonal Affective Disorder) ได้ ตามผลการศึกษาการรับประทานอาหารที่มีกรดอะมิโนทริปโตฟานที่ใช้ในการสังเคราะห์เซโรโทนินมีส่วนช่วยให้การเพิ่มระดับการสังเคราะห์เซโรโทนินได้ อาหารที่มีกรดอะมิโนทริปโตฟานมากได้แก่เมล็ดธัญพืช ถั่วเหลือง เต้าหู้ เนื้อสัตว์ รวมถึงการรับประทานอาหารที่มีวิตามินดีสูงอย่างเนื้อปลาแซลม่อน ปลาซาร์ดีนหรือผลิตภัณฑ์อาหารที่เสริมวิตามินดีก็จะช่วยให้ร่างกายได้รับวิตามินดีอย่างเพียงพอ หรือง่ายที่สุดก็ลุกออกไปยืนตากแดดอ่อนสัก 15-20 นาที แม้ว่าอากาศที่หนาวเย็นอาจจะทำให้หลายคนรู้สึกไม่อยากออกกำลังกาย แต่การออกกำลังกายนอกจากเป็นที่ทราบกันดีว่าช่วยให้กล้ามเนื้อร่างกายและกล้ามเนื้อหัวใจแข็งแรงแล้วยังช่วยเพิ่มระดับเซโรโทนินได้อีกด้วย ดังนั้นการออกกำลังกายในช่วงหน้าหนาวง่ายๆอย่างการเล่นโยคะหรือเต้นแอโรบิกภายในบ้าน สามารถช่วยให้ร่างกายอบอุ่น แข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจพร้อมรับมือกับฤดูหนาว
นอกจากการป้องกันจากตัวเองแล้วก็ควรป้องกันเชื้อโรคที่แพร่กระจายอยู่ด้วย ผู้ที่มีอาการหวัดแล้วก็ควรป้องกันไม่แพร่เชื้อโรคไปสู่ผู้อื่น ควรสวมหน้ากากอนามัยเมื่ออยู่รวมกับผู้อื่น เมื่อไอจามควรปิดปากและจมูกด้วยผ้าเช็ดหน้า กระดาษทิชชู่หรือจามลงบริเวณข้อศอกด้านในเพื่อลดการแพร่เชื้อ และควรล้างมือให้สะอาดเป็นประจำ นอกจากนี้ร่างกายควรได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอเพื่อที่จะสามารถฟื้นฟูร่างกาย ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวจากอาการเจ็บป่วยได้ดีขึ้นและมีภูมิต้านทานที่แข็งแรงอยู่เสมอ
เอกสารอ้างอิง
Hemilä H, Chalker E. Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 1. Art. No.: CD000980. DOI: 10.1002/14651858.CD000980.pub4.
Young SN. How to increase serotonin in the human brain without drugs. Journal of Psychiatry & Neuroscience : JPN. 2007;32(6):394-399.
