การเสียชีวิตของผู้สูบบุหรี่ทั่วโลก ประมาณปีละ 6 ล้านคน เฉลี่ยทุก 6 วินาที มีผู้เสียชีวิต 1 คน ข้อมูลปี 2010 มีผู้เสียชีวิตประมาณ 80% ในกลุ่มประเทศพัฒนา นโยบายของรัฐบาลในการต่อต้านการสูบบุหรี่ พบว่าสามารถช่วยชีวิตคนไทยได้ ในระหว่างปี 1991 – 2006 ถ้ามีการสนับสนุนให้นโยบายนี้ดำเนินต่อไป ก็จะสามารถช่วยลดอัตราการเสียชีวิตของคนไทยได้ถึง 320,000 คน ในปี 2026
บุหรี่ไม่ดีมีผลกระทบต่อหัวใจและหลอดเลือด
ทำให้เลือดมีความหนืดขึ้น ความดันโลหิตสูงขึ้น ไขมันในเลือดสูงขึ้น โอกาสเกิดหลอดเลือดอุดตันได้ง่าย จะมีอาการเหนื่อยง่าย ออกกำลังกายได้น้อยลง ทำให้ไขมันที่ดีหรือ HDL Cholesterol ลดลง ส่งผลให้มีอัตราเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจประมาณ 2-3 เท่า และถ้าเป็นผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจหัวใจอยู่แล้ว ยังไม่หยุดสูบบุหรี่ ก็จะมีโอกาสเสียงต่อการเสียชีวิต 3 เท่า นอกจากมีผลต่อหลอดเลือดหัวใจแล้ว ก็ยังมีผลต่อหลอดเลือดสมอง ทำให้เกิดอัมพาต และหลอดเลือดแดงส่วนปลายที่มาเลี้ยงปลายมือปลายเท้าตีบหรืออุดตัน บางคนอาจจะต้องตัดขาทิ้ง
สูบบุหรี่มือ 2 เป็นอย่างไร
คนที่ไม่สูบบุหรี่แต่ได้รับควันบุหรี่เข้าไปจากคนรอบข้างเขารียกว่าเป็นผู้สูบบุหรี่มือสอง ซึ่งมีโอกาสเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดเท่ากับผู้ที่สูบบุหรี่
หยุดสูบบุหรี่แล้วดีแต่ต้องรอสักพักหนึ่ง
เมื่อหยุดสูบบุหรี่แล้ว จะลดความเสียงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด อย่างไรก็ตามผลของบุหรี่ และปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดจะยังอยู่ประมาณ 2-3 ปี
การหยุดสูบบุหรี่
สำคัญที่ใจ ทำจิตใจให้เข้มแข็ง แล้วสามารถหยุดได้เลย ถ้าหยุดไม่ได้จริงๆ ให้ปรึกษาแพทย์ เพื่อแพทย์จะได้ให้สารทดแทนหรือยาเลิกบุหรี่
13 วิธีการเลิกบุหรี่ที่ดีที่สุด
1. รู้โทษของบุหรี่ และประโยชน์ของการหยุดสูบบุหรี่
2. เตรียมตัว ปรึกษาแพทย์ เนื่องจากผู้ที่สูบมานานจะเหมือนการติดยาเสพติด เพราะในบุหรี่มีสารนิโคติน
3. เมื่อหยุดบุหรี่แล้ว อาจต้องให้สารทดแทนนิโคติน
4. ถ้าไม่ได้ผล ต้องใช้ยาเลิกบุหรี่ เพื่อให้หยุดบุหรี่ได้เร็วๆ
5. ต้องได้รับกำลังใจจากผู้ใกล้ชิด เพื่อช่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
6. หากิจกรรมอื่นๆ ทำ เช่น ดูหนัง ฟังเพลง ออกกำลังกาย เพื่อไม่ให้หมกมุ่นอยู่กับการสูบบุหรี่
7. ห้ามดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะการดื่มมักมาคู่กับการสูบบุหรี่ รวมถึงการสูบบุหรี่หลังรับประทานอาหาร
ก็อาจจะเปลี่ยนมาเคี้ยวหมากฝรั่งแทน
8. เก็บบุหรี่ทิ้งให้หมด
9. ถ้าหยุดแล้วยังกลับมาสูบใหม่ ก็ต้องพยายามใหม่ หยุดให้ได้
10. ออกกำลังกาย เนื่องจากจะมีน้ำหนักเกิน เพราะหาอย่างอื่นกินทดแทนหลังเลิกสูบบุหรี่ จึงควรออกกำลังกาย
11. รับประทานผัก และผลไม้เยอะๆ
12. ให้รางวัลกับตัวเอง
13. ให้นึกอยู่ตลอด ว่าถ้าหยุดสูบบุหรี่จะดีขึ้น ภายใน 20 นาที ประมาณ 2-3 อาทิตย์ ก็จะชะลอการเกิด Heart
Attack ถ้าหยุดได้ 3 ปี จะกลับมาปกติรวมทั้งลดอัตราเสี่ยงต่อโรคมะเร็ง
เลิกบุหรี่วันนี้ ชีวีสดใส หัวใจแข็งแรง
เรียบเรียงโดย นพ.เกรียงไกร เฮงรัศมี
หัวหน้ากลุ่มงานอายุรศาสตร์หัวใจ สถาบันโรคทรวงอก
