รำข้าว คือ ผลพลอยได้จากเมล็ดข้าวที่ถูกขัดสีออกมา คนส่วนใหญ่เมื่อได้ยินคำว่า “รำข้าว”จะนึกถึงอาหารสำหรับการเลี้ยงสัตว์ แต่ปัจจุบันนี้งานวิจัยทางโภชนาการพบว่า รำข้าวมีสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์อยู่มาก ผู้บริโภคจึงหันมาให้ความสำคัญกับรำข้าวมากขึ้น สามารถเลือกซื้อหารำข้าวตามท้องตลาด หรือเลือกซื้อในรูปแบบที่สกัดเป็นน้ำมันรำข้าวแล้ว มาใช้ในการปรุงประกอบอาหารก็ได้เช่นกัน
โดยทั่วไปรำข้าวถูกแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ รำหยาบหรือรำข้าวกล้อง เป็นรำข้าวที่ได้จากการสีข้าวเปลือกให้เป็นข้าวกล้อง มีเส้นใยสูง แต่ปริมาณน้ำตาลต่ำ และ รำละเอียดหรือรำข้าวขาว ได้จากการขัดสีข้าวกล้องเป็นข้าวขาว หรือขัดมันเพื่อให้ข้าวสารมีความมัน มีปริมาณน้ำมันมากจึงนิยมนำใช้ในกระบวนการสกัดเป็นน้ำมันรำข้าว
รำข้าวมีสารที่มีสารอาหารหลายชนิด เช่น โปรตีน วิตามิน ใยอาหาร ขณะที่น้ำมันรำข้าวประกอบไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด ตัวที่สำคัญ ชื่อว่า โอรีซานอล ซึ่งสามารถต้านอนุมูลอิสระได้ดีกว่าวิตามินอีถึง 6 เท่า และยังประกอบด้วยกรดไขมันที่ดี (กรดไขมันอิ่มตัวตำแหน่งเดียว) ต่อร่างกายสูงถึงร้อยละ 50 จึงได้รับเลือกให้เป็นน้ำมันที่ดีต่อสุขภาพ
ประโยชน์ของรำข้าวและน้ำมันรำข้าว มีดังนี้
เมื่อนำมาประยุกต์ง่ายๆ ในชีวิตประจำวัน เมนูรำข้าวที่แนะนำ ได้แก่ ต้มรำข้าวกับนม(คล้ายข้าวโอ๊ต) โรยรำข้าวบนข้าวสวยหรือข้าวต้มร้อนๆ หุงข้าวโดยผสมรำข้าวลงไปด้วย ผสมรำข้าวลงไปในกับข้าว เช่น ไข่เจียว ผัดผัก เป็นต้น ส่วนของการใช้น้ำมันรำข้าว เนื่องจากเป็นน้ำมันที่ทนความร้อนได้สูงมาก สามารถเลือกใช้กับทุกรายการอาหารทั้งการผัด การทอด หรือคลุกเป็นน้ำสลัดก็ยังได้
เอกสารอ้างอิง
รศ.ดร.สุนันท์ วิทิตสิริ (2559) ผลิตภัณฑ์จากข้าวไทยและผลพลอยได้ที่น่าสนใจ, โอเดียนสโตร์:กรุงเทพฯ